Prawo dostępu oraz prawo do kopii danych z RODO często są przedmiotem wielu nieporozumień. W tym artykule postaramy się wyjaśnić, czym się różnią.
Uprawnienie informacyjne
Zgodnie z art. 15 RODO każdy podmiot danych może się zwrócić do administratora z żądaniem realizacji prawa dostępu. Ten przepis przyznaje uprawnienie do uzyskania informacji czy dane osobowe danej jednostki są faktycznie przetwarzane. W przypadku pozytywnej odpowiedzi na to pytanie, podmiot danych ma prawo do uzyskania informacji takich jak:
- cele przetwarzania;
- kategorie odnośnych danych osobowych;
- informacje o odbiorcach lub kategoriach odbiorców, którym dane osobowe zostały lub zostaną ujawnione, w szczególności o odbiorcach w państwach trzecich lub organizacjach międzynarodowych;
- w miarę możliwości planowany okres przechowywania danych osobowych, a gdy nie jest to możliwe, kryteria ustalania tego okresu;
- informacje o prawie do żądania od administratora sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych osobowych dotyczącego osoby, której dane dotyczą, a także do wniesienia sprzeciwu wobec takiego przetwarzania;
- informacje o prawie wniesienia skargi do organu nadzorczego;
- jeżeli dane osobowe nie zostały zebrane od osoby, której dane dotyczą – wszelkie dostępne informacje o ich źródle;
- informacje o zautomatyzowanym podejmowaniu decyzji, w tym o profilowaniu, o którym mowa w art. 22 ust. 1 i 4 RODO, oraz – przynajmniej w tych przypadkach – istotne informacje o zasadach ich podejmowania, a także o znaczeniu i przewidywanych konsekwencjach takiego przetwarzania dla osoby, której dane dotyczą.
Posłuchaj 23-go odcinka RODOłamacza – „Realizacja praw osób – dylematy administratora”
Prawo osoby, której dane dotyczą, do informacji o przetwarzaniu danych nie ogranicza się zatem jedynie do obowiązku informowania podmiotu danych o procesie przetwarzania danych przez administratora podczas zbierania danych, lecz obejmuje również prawo do żądania informacji na późniejszym etapie przetwarzania, już po ich zebraniu.
Jak realizować prawo dostępu przysługujące osobie, której dane dotyczą?
Prawo do kopii danych
Następnym istotnym uprawnieniem wynikającym z art. 15 RODO, jest prawo do otrzymania kopii przetwarzanych danych. Zgodnie z ust. 3 tego artykułu „administrator dostarcza osobie, której dane dotyczą, kopię przetwarzanych danych osobowych”. Sformułowanie użyte w tym przepisie sugeruje, że administrator może być zobowiązany do samodzielnego dostarczania kopii danych osobowych osobie, której dane są przetwarzane. Jednak taki sposób interpretacji nie jest prawidłowy, ponieważ to uprawnienie jest częścią prawa dostępu do danych i jest realizowane na wniosek osoby, której dane dotyczą. Dlatego można założyć, że administrator nie jest zobowiązany do samodzielnego dostarczania kopii danych każdej osobie, której dane są przetwarzane, ale jedynie na wniosek tej osoby. Nawet w przypadku, gdy osoba skieruje do administratora wniosek o udostępnienie informacji, może ona ograniczyć swoje żądanie jedynie do dostępu do danych, bez konieczności przekazania ich kopii.
Prawo dostępu, a prawo do kopii
Prawo dostępu to uprawnienie, na które składa się prawo do kopii danych oraz prawo do uzyskania informacji. Z tego faktu wynika, że podmiot danych może żądać realizacji wyłącznie uzyskania kopii danych albo wyłącznie informacji o przetwarzaniu danych. Co jednak w przypadku żądania w stylu: „chcę zrealizować moje prawo dostępu”? Należałoby wówczas w pierwszej kolejności poprosić o doprecyzowanie wniosku, a przy braku odpowiedzi spełnić oba uprawnienia – przekazać kopię danych oraz informację o przetwarzaniu.
Źródło:
- Fajgielski [w:] Komentarz do rozporządzenia nr 2016/679 w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) [w:] Ogólne rozporządzenie o ochronie danych. Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2022, art. 15.