Na niedawnym posiedzeniu Rady Ministrów, rząd zatwierdził projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości. Celem tej ustawy jest przeciwdziałanie kradzieży tożsamości i ochrona obywateli przed negatywnymi jej skutkami.
Problem kradzieży tożsamości
Jednym z istotnych problemów pozostaje kradzież tożsamości. Na zagrożenia związane z wyciekiem numeru PESEL oraz dowodu osobistego często zwraca uwagę UODO, który zazwyczaj uważa utratę kontroli nad tymi danymi za równoznaczne z wystąpieniem wysokiego ryzyka naruszenia praw i wolności obywateli. Nowy projekt ustawy może to zmienić.
Zastrzeganie numeru PESEL
Wedle przepisów projektu każda obywatel będzie miał możliwość zastrzeżenia swojego numeru PESEL. Tej czynności będzie można dokonać elektronicznie, również za pomocą aplikacji mObywatel, lub osobiście w dowolnej siedzibie gminy. W przyszłości planuje się również wprowadzenie opcji zastrzeżenia w placówkach bankowych, SKOK-ach oraz na poczcie. Sam rejestr zastrzeżonych numerów PESEL będzie prowadzony przez Ministra Cyfryzacji. Zawierać będzie informacje o zastrzeżeniach i odwołanych zastrzeżeniach numerów PESEL, a także dokładny czas ich rejestracji (z dokładnością do sekundy). Cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL będzie możliwe w dowolnym momencie, przy czym będzie można je później ponownie zastosować. Zarówno zastrzeżenie, jak i jego cofnięcie będą natychmiast widoczne w systemie, także dla podmiotów dokonujących weryfikacji. Operacje takie będą bezpłatne.
Weryfikacja PESEL
Ustawa wprowadza katalog podmiotów, które przed dokonaniem czynności będą musiały weryfikować, czy dany numer PESEL nie jest zastrzeżony. Te podmioty nie będą więc mogły domagać się roszczeń wynikających z umowy, jeśli numer PESEL był zastrzeżony w momencie jej zawarcia. Jeżeli numer PESEL został objęty zastrzeżeniem, podmiot taki powinien bowiem odmówić dokonania czynności. W przypadku zawarcia umowy, osoba, która zastrzegła numer PESEL, nie będzie odpowiedzialna za zobowiązania z niej wynikające. Ten katalog będzie obejmował m.in.:
- Notariuszy
- Banki krajowe, instytucje kredytowe, oddziały instytucji kredytowych oraz oddziały banku zagranicznego
- Przedsiębiorcę telekomunikacyjnego
- Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe
- Podmioty udzielające kredytów konsumenckich
SIM swapping
Przepisy nakładają ponadto na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego obowiązek sprawdzenia, czy numer PESEL jest objęty zastrzeżeniem, przed wydaniem duplikatu karty SIM w przypadku zawarcia umowy o świadczenie usług komunikacji elektronicznej z osobą fizyczną, która posiada ten numer. Wydanie duplikatu karty SIM wiąże się bowiem z poważnymi konsekwencjami, takimi jak możliwość zmiany kanału autoryzacji w bankowości elektronicznej – co umożliwiłoby oszustom przejęcie kontroli nad zgromadzonymi aktywami w banku.
Narzędzie do walki z oszustami
Projekt ustawy zapowiada się jako skuteczne narzędzie do zapobiegania negatywnym skutkom wycieku danych osobowych, a zwłaszcza numeru PESEL. Od momentu wejścia ustawy w życie administratorzy w momencie zawiadamiania osoby, której dane wyciekły, będą mogli jej rekomendować zastrzeganie numeru PESEL.
Źródło:
