Od połowy listopada 2023 roku, każda osoba, która posiada numer PESEL może skorzystać z możliwości jego zastrzeżenia. Od 1 czerwca 2024 roku mechanizm ten nabrał dodatkowego znaczenia. Od tego dnia instytucje finansowe muszą weryfikować czy numer PESEL ich klientów nie jest zastrzeżony, a jeżeli jest, nie mogą one świadczyć na rzecz klientów określonych usług finansowych, np. udzielić kredytu. Zastrzeżenie numeru PESEL jest jedną z najprostszych, a zarazem bardzo skutecznych metod ochrony przed kradzieżą tożsamości i oszustwami finansowymi. Obserwuje się, że w przypadku większości dużych wycieków danych, administratorzy w pierwszej kolejności zalecają osobom, których dane dotyczą, skorzystanie właśnie z tej możliwości.
Każda osoba, która posiada numer PESEL i jest pełnoletnia może w dowolnym momencie zastrzec swój numer PESEL albo cofnąć jego zastrzeżenie. Co ważne, zarówno zastrzeżenie, jak i cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL jest całkowicie bezpłatne i nie wymaga jakiegokolwiek uzasadnienia. Nie ma ograniczeń co do liczby takich operacji (jedynym ograniczeniem jest brak możliwości ponownego zastrzeżenia numeru PESEL przez 30 minut od momentu cofnięcia zastrzeżenia).
Dlaczego warto zastrzec numer PESEL?
W przypadku, gdy numer PESEL jest zastrzeżony, ograniczone jest ryzyko jego wykorzystania (np. przez osoby trzecie) w celu dokonania określonych operacji finansowych. Z drugiej strony trzeba pamiętać, że ograniczenie dotyczy to również osoby, której dany numer PESEL dotyczy. Co do zasady, instytucja finansowa nie może w takim przypadku m.in.:
- otworzyć nowego rachunku bankowego;
- udzielić pożyczki lub kredytu;
- wypłacić na raz sumy wyższej, niż trzykrotność minimalnego wynagrodzenia.
Zastrzeżenie numeru PESEL jest więc skuteczną metodą ochrony m.in. przed oszustami, ale trzeba pamiętać, że jeżeli będziemy chcieli np. zaciągnąć kredyt, będziemy musieli w pierwszej kolejności wycofać zastrzeżenie naszego numeru PESEL. Po załatwieniu niezbędnych formalności, numer PESEL może zostać przez nas ponownie zastrzeżony.
Jak zastrzec numer PESEL?
Numer PESEL można zastrzec, korzystając z Internetu (za pośrednictwem strony internetowej bądź aplikacji mObywatel) lub osobiście, składając wniosek w Urzędzie gminy. Poniżej wskazujemy prostą instrukcję, w jaki sposób można to zrobić.
Jak zastrzec numer PESEL (albo cofnąć zastrzeżenie), korzystając ze strony internetowej?
- Zaloguj się w serwisie internetowym – mObywatel.gov.pl. Możesz zalogować się przy wykorzystaniu np. profilu zaufanego, bankowości elektronicznej czy też aplikacji mobilnej mObywatel.
2. Wybierz zakładkę „Twoje dane”, a następnie przejdź do sekcji „Rejestr zastrzeżeń PESEL”
3. Kliknij w przycisk „Zastrzeż PESEL” (albo „cofnij zastrzeżenie), a następnie wyloguj się z systemu.
Jak zastrzec numer PESEL (albo cofnąć zastrzeżenie), korzystając z aplikacji mObywatel?
1.Zaloguj się w aplikacji mobilnej mObywatel na swoim urządzeniu mobilnym
2. Przejdź do zakładki „Usługi”, a następnie wybierz usługę „Zastrzeż PESEL”.
3. Wybierz opcję „Zastrzeż PESEL” (albo „Cofnij zastrzeżenie”), a następnie wyloguj się z aplikacji mobilnej mObywatel.
Jak zastrzec numer PESEL (albo cofnąć zastrzeżenie), w urzędzie gminy?
1.Wejdź na stronę: https://www.gov.pl/web/gov/zastrzez-swoj-numer-pesel-lub-cofnij-zastrzezenie i pobierz wniosek o zastrzeżenie numeru PESEL
2. Wypełnij wniosek o zastrzeżenie albo cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL. Możesz również poprosić urzędnika o wydrukowanie z systemu już wypełnionego wniosku – w takim przypadku sprawdź poprawność wprowadzonych danych!
3. Podpisz wniosek oraz złóż go w dowolnym urzędzie gminy. Pamiętaj, że urzędnik poprosi o dokument potwierdzający tożsamość, np. dowód osobisty lub paszport.
