Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO), wystąpił do Ministra Cyfryzacji (MC), zachęcając do podjęcia działań legislacyjnych zmierzających do walki z deepfake’ami. W swoim wystąpieniu, organ nadzorczy szeroko uzasadnia konieczność zajęcia się tym problemem i wskazuje propozycje konkretnych rozwiązań. Wystąpienie stanowi istotny głos w debacie o zagrożeniach związanych z wykorzystywaniem sztucznej inteligencji, wskazując na niedostosowanie przepisów do istniejących zagrożeń.
Czym jest deepfake
Deepfake to zbiorcza nazwa na tworzone przy użyciu zaawansowanej technologii, fałszywe materiały audiowizualne o bardzo wysokim poziomie realizmu. Materiały deepfake są często właściwie nieodróżnialne od materiałów autentycznych. Rozwój sztucznej inteligencji pozwala na łatwe tworzenie deepfake’ów, które są coraz trudniejsze do zidentyfikowania. Technologia ta nieraz może być wykorzystywana w słusznych celach, niemniej wiążą się z nią również poważne niebezpieczeństwa. Wśród stwarzanych przez nią zagrożeń, Prezes UODO zwrócił m.in. uwagę na możliwość podszywania się pod inne osoby, szantażu, bądź preparowania fałszywych dowodów sądowych.
Warto zwrócić uwagę na przytoczone przez organ nadzorczy konkretne przykłady zastosowania deepfake’ów. Prezes UODO wskazał m.in. na rozpowszechniane na Facebooku fałszywe informacje odnoszące się do popularnych osób czy sytuację, w której uczniowie jednej z podwarszawskich szkół podstawowych wygenerowali i rozpowszechniali nagie zdjęcia koleżanki. Organ nadzorczy zwrócił uwagę, że w tej sprawie, mimo złożonego przez regulatora zawiadomienia, Policja odmówiła zajęcia się sprawą.
Problemy legislacyjne
Prezes UODO zwrócił uwagę, że wykorzystywanie deepfake’ów to problem obejmujący wszystkie główne gałęzie prawa. Z punktu widzenia prawa cywilnego, ściśle wiąże się z prawem do wykorzystywania wizerunku i ochroną dóbr osobistych. Z punktu widzenia prawa administracyjnego, mamy do czynienia z regulowanym przez RODO przetwarzaniem danych osobowych. Ponadto, wykorzystywanie deepfake’ów może w określonych okolicznościach wypełniać znamiona całego szeregu przestępstw wskazanych w Kodeksie Karnym.
W ocenie Prezesa UODO, mimo mnogości przepisów, żaden z nich nie jest w pełni adekwatny do walki z deepfake’ami. Brak jest bowiem regulacji zapewniających pełną i skuteczną ochronę poprzez możliwość, np. szybkiego usunięcia nielegalnych materiałów, bądź skutecznej identyfikacji osoby odpowiedzialnej za ich rozpowszechnianie.
Proponowane rozwiązania
Prezes UODO zaproponował szereg rozwiązań, mogących pomóc w walce z problemem deepfake’ów. Jako przykładowe rozwiązanie, regulator przytoczył duńskie plany nowelizacji prawa autorskiego, polegające na zwiększeniu kontroli obywateli nad wykorzystaniem ich wizerunku. Wśród sugestii organu nadzorczego, znajduje się też pomysł zobowiązania platform cyfrowych do wprowadzenia systemów automatycznie identyfikujących i oznaczających deepfake’i.
Źródło:
