W sprawozdaniu Urzędu Ochrony Danych Osobowych za rok 2022 oprócz statystyk przedstawiono również szereg zagadnień, z którymi zetknął się Urząd w swojej pracy, a nie zostały one wcześniej szerzej opisane. Jedne z ciekawszych dotyczą konfliktu interesu oraz monitoringu wizyjnego.
Konflikt interesów i IOD
W wyniku kontroli w komendzie miejskiej policji stwierdzono naruszenia dotyczące konfliktu interesu oraz brak realizacji zadań. Jak wskazywał Prezes Urzędu Ochrony Danych osobowych konflikt interesów był spowodowany tym, iż:
- jedna osoba pełniła zarówno funkcję Inspektora Ochrony Danych (IOD), jak i funkcję Naczelnika Wydziału ds. Ochrony Informacji Niejawnych (OIN), co wiązało się z nadmiarem obowiązków;
- ta sama osoba pełniła obie funkcje, powodowała konflikt interesów, ponieważ IOD nie tylko monitorował proces nadawania upoważnień, ale także brał w nim czynny udział;
- łączono funkcję IOD z funkcją Naczelnika Wydziału, co oznaczało, że ta sama osoba nadzorowała sposoby i cele przetwarzania danych określane przez Naczelnika Wydziału ds. Ochrony Informacji Niejawnych, co prowadziło do naruszenia przepisów prawa związanych z nadzorem nad własnymi działaniami.
Ponadto administrator:
- Nie włączał IOD we wszystkie procesy związane z przetwarzaniem danych osobowych;
- Nie udzielał właściwego wsparcia IOD (brak szkoleń, brak pracowników do pomocy).
Monitoring wizyjny
Ciekawym zagadnieniem, którym zajął się Urząd Ochrony Danych Osobowych (UODO) był problem sąsiedzkiego monitoringu wizyjnego. Skarżący wnosili, że sąsiedzi nielegalnie przetwarzają ich dane osobowe za pomocą monitoringu wizyjnego, nie dysponując odpowiednią podstawą prawną. W odpowiedzi oskarżeni wnosili, że w tej sprawie zastosowanie znajduje wyjątek dotyczący czynności o charakterze czysto osobistym lub domowym. Ponadto do miejsc objętych monitoringiem wykraczających poza teren ich nieruchomości została zastosowana tzw. maska prywatności.
Prezes UODO w swoim rozstrzygnięciu uwzględnił istotę wyroku TSUE w sprawie C-212/13. Zgodnie z tym wyrokiem, jeśli system monitoringu wizyjnego obejmuje ciągłe nagrywanie i przechowywanie danych osobowych, a także rozciąga się na przestrzeń publiczną, co oznacza, że jest skierowany poza sferę prywatną osoby dokonującej tego rodzaju przetwarzania danych, to nie należy go traktować jako czynność o wyłącznie „osobistym lub domowym charakterze”. Ponadto PUODO stwierdził, że „maska prywatności”, czyli maskowanie obszaru na obrazie, który ma być wyłączony z nadzoru, jest procesem, który można odwrócić i użytkownik systemu monitoringu może go w dowolnym momencie zmienić. Dlatego nie można go uznać za skuteczne narzędzie, które trwale wyłączy dany obszar z nadzoru.
Czy Inspektor Ochrony Danych (IOD) nadający upoważnienia pozostaje w konflikcie interesów?
Nowe problemy, nowe wyzwania
W sprawozdaniu dotrzeć można, iż Urząd Ochrony Danych Osobowych bada kwestie, które były już obiektami decyzji innych europejskich organów nadzoru. Zwiększa to pewność stosowania przepisów, widać bowiem, że linia ta jest spójna i zgodna z wyrokami TSUE oraz stanowiskami Europejskiej Rady Ochrony Danych Osobowych.