Europejska Rada Ochrony Danych (EROD) poinformowała o przyjęciu wytycznych w sprawie ograniczeń praw osób, których dane dotyczą, zgodnie z art. 23 RODO. Dokument został zatwierdzony podczas październikowego posiedzenia plenarnego EROD, zaś uprzednio został poddany konsultacjom społecznym.
Warto zwrócić uwagę, że art. 23 RODO umożliwia UE lub państwom członkowskim wprowadzenie – w wyjątkowych sytuacjach – ograniczeń stosowania niektórych przepisów RODO dotyczących praw osób, których dane dotyczą lub poszczególnych obowiązków administratorów i podmiotów przetwarzających. Przykładowo, zgodnie z RODO z instytucji tej można skorzystać m.in. w przypadku uznania, że jest to konieczne ze względu na ochronę bezpieczeństwa narodowego lub publicznego.
Przepis ten początkowo nie znajdował szerszego zastosowania. Nabrał on jednak dużego znaczenia w świetle wybuchu pandemii COVID-19 i wiążących się z tym problemów związanych z przetwarzaniem danych osobowych na szeroką skalę przez organy publiczne. Warto zauważyć, że prace nad wytycznymi rozpoczęły się zaraz po ogłoszeniu przez Węgry decyzji o ograniczeniu zastosowania znacznej części przepisów RODO w związku z ogłoszonym w tym kraju stanem wyjątkowym.
Wytyczne mają pomóc w analizie
EROD poinformował, że wytyczne mają co do zasady pomóc w dokonaniu adekwatnej analizy kryteriów zastosowania ograniczeń w świetle Karty praw podstawowych i RODO. W wytycznych można znaleźć analizę przypadków wymienionych w art. 23 RODO. Opisano kiedy jest możliwe wprowadzenie ograniczeń oraz jakie prawa i obowiązki mogą potencjalnie zostać ograniczone. EROD podkreślił, że wytyczne wyjaśniają, w jaki sposób osoby, których dane dotyczą, mogą korzystać ze swoich praw po zniesieniu wprowadzonych ograniczeń. Co istotne, określają one również potencjalne konsekwencje wiążące się z naruszeniem art. 23 RODO.
Opinie EROD w sprawie przekazywania danych do Wielkiej Brytanii
Ograniczenia należy interpretować wąsko
EROD zaleca, aby prawodawca unijny lub krajowy – przed podjęciem decyzji o wprowadzeniu poszczególnych ograniczeń – przeprowadził test niezbędności i proporcjonalności. Ograniczenia można bowiem wprowadzać – jak zauważa EROD – jedynie w wyjątkowych okolicznościach i nie mogą one ograniczyć ochrony danych osobowych w całości. Co więcej, w przypadku wprowadzenia poszczególnych ograniczeń, osoby, których dane dotyczą muszą nadal mieć możliwość korzystania ze swoich praw w odniesieniu do przepisów których stosowanie nie zostało ograniczone. Po zniesieniu ograniczeń powinny zostać poinformowane o tym fakcie.
EROD podkreśla, że prawodawca krajowy przed przyjęciem lub wprowadzeniem jakichkolwiek ograniczeń jest zobowiązany do skonsultowania się z właściwym organem nadzorczym (por. art. 36 ust. 4 RODO). Ponadto, co istotne, wprowadzenie poszczególnych ograniczeń nie zwalnia administratorów z konieczności wykazania spełnienia w pozostałym zakresie zasady rozliczalności (art. 5 ust. 2 RODO).
Wytyczne mogą stanowić wskazówki dla kolejnych krajów, które chciałaby wprowadzić ograniczenia w oparciu o art. 23 RODO i uniknąć krytycznej opinii EROD jak było to w przypadku Węgier. Jesteśmy ciekawi, czy wytyczne pomogą kolejnym krajom czy wywołają efekt mrożący. Będziemy przyglądać się tej sprawie.
Źródło:
Treść wytycznych jest dostępna tutaj: