Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał wyrok, w którym zwrócił uwagę na konieczność ograniczenia przetwarzania danych biometrycznych podczas procedur wyrabiania dokumentów tożsamości (sprawa C-61/22). W świetle tego orzeczenia, wątpliwości może budzić zgodność polskich przepisów w tym zakresie ze standardami unijnymi. W związku z wyrokiem TSUE, Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) wystąpił do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO) o informacje na temat aktualnego stanu prawnego w Polsce oraz ewentualnych projektowanych zmian legislacyjnych. Organ nadzorczy poinformował, że wystąpił już do Ministerstwa Cyfryzacji z wnioskiem o zmianę przepisów ustawy o dowodach osobistych.
Rejestr Dowodów Osobistych
Rejestr Dowodów Osobistych to centralny, państwowy rejestr gromadzący informacje, w tym dane osobowe, związane z dowodami osobistymi. Znajdują się tam nie tylko informacje na temat postępowań związanych z dowodami (np. wniosków o wydanie dokumentu) czy samego dowodu (numer i seria), ale również inne informacje zawarte w dokumentach, w tym m.in. fotografie i odciski palców (dane biometryczne). Przechowywanie danych w Rejestrze Dowodów Osobistych jest regulowane w ustawie o dowodach osobistych. Przepisy określają nie tylko kategorie przetwarzanych danych, ale także wskazują, że co do zasady nie usuwa się danych znajdujących się w rejestrze. Wyjątkiem od tej zasady są odciski palców, które w założeniu są usuwane z systemu na zasadach określanych w ustawie.
Polskie przepisy mogą być niezgodne z wyrokiem TSUE
W marcu 2024 roku, TSUE stwierdził, że rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/1157 (o poprawie zabezpieczeń dowodów osobistych) jest nieważne w związku z naruszeniem Karty Praw Podstawowych i procedury ustawodawczej. W uzasadnieniu wyroku, TSUE wskazał, że przechowywanie danych biometrycznych i wizerunku twarzy (fotografii) musi być ściśle ograniczone do celu, jakim jest wydanie dowodu osobistego. W ocenie TSUE, przechowywanie tych danych wykraczające poza to minimum, jest niezgodne z prawem UE, a przepisy krajowe powinny przewidywać usunięcie ich natychmiast po wydaniu dokumentu. Co istotne, polskie przepisy odmiennie regulują te kwestie. Przewidują one bezterminowe przechowywanie fotografii i 90-dniowy termin retencji odcisków palców. W związku z tym wyrokiem, do biura RPO wpłynęła skarga. RPO, zajmując się tą sprawą, zwrócił się do Prezesa UODO z prośbą o przedstawienie stanowiska w tej sprawie.
Stanowisko organu nadzorczego
W ocenie Prezesa UODO, w świetle przyjętej przez TSUE interpretacji przepisów, dane biometryczne pobrane w związku z wydaniem dowodu osobistego, powinny znajdować się wyłącznie w dokumencie. Po wydaniu dowodu osobistego, powinny one być niezwłocznie usuwane z systemu. Organ nadzorczy poinformował RPO, że wystąpił do Ministerstwa Cyfryzacji z wnioskiem o zmianę przepisów ustawy o dowodach osobistych w niezbędnym zakresie. Regulator zaproponował zmianę przepisów w taki sposób, żeby fotografie przekazane w celu wydania dowodu osobistego były usuwane razem z odciskami palców.
Źródło:
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-dowod-osobisty-dane-biometryczne-puodo-odpowiedz