W sieci zapoznać się już można z materiałem wydanym przez Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego: Dostęp do prawa wśród małych i średnich przedsiębiorców. Raport z badania empirycznego.
Pytania badawcze
Autorzy sprawdzali: jakie są problemy prawne polskich MŚP; w jakich sytuacjach MŚP korzystają z prawa, instytucji prawnych i usług prawniczych przy rozwiązywaniu swoich problemów biznesowych; w jakich sytuacjach MŚP stosują inne niż prawne metody radzenia sobie z trudnościami w działalności gospodarczej; które elementy prawnej regulacji biznesu są szczególnie uciążliwe dla przedsiębiorców; a także jakie bariery utrudniają przedsiębiorcom rozwiązywanie problemów w działalności gospodarczej za pomocą narzędzi i instytucji prawnych.
Dostęp do prawa
Jak wskazano w treści opracowania, u podłoża badań leży przeświadczenie, iż „prawo pełni w działalności gospodarczej dwojakie funkcje. Z jednej strony, jest dla przedsiębiorców ograniczeniem i zagrożeniem, bo wyłącza możliwość podejmowania określonych działań lub je utrudnia. Nakłada też na przedsiębiorców uciążliwe i kosztowne obowiązki, związane z dostosowywaniem się do nowych regulacji i działaniami administracji publicznej. Z drugiej strony, daje możliwości lepszego zorganizowania własnej działalności i osiągnięcia w niej większej regularności i przewidywalności. Pozwala też ograniczyć przynajmniej niektóre zagrożenia powstające w otoczeniu firmy, w tym przeciwstawić się arbitralności administracji publicznej i nieuczciwym działaniom kontrahentów i osób trzecich”.
Przeanalizowano 7292 ankiet (badania ilościowe) i 101 wywiadów (badanie jakościowe) poświęconych dostępowi do prawa wśród małych i średnich przedsiębiorców (MŚP) w Polsce. Sam dostęp był rozumiany jako korzystanie z norm prawnych, instytucji prawnych i usług prawniczych do rozwiązywania problemów pojawiających się w działalności gospodarczej.
Brak odpowiednich usług
W wynikach raportu wskazano, iż 46,9% respondentów miało poważną trudność o charakterze prawnym w ciągu 3 lat poprzedzających badanie – „problemy prawne występują we wszystkich branżach gospodarki, dotykają przedsiębiorstwa prowadzące działalność w każdej formie i realizujące różnorodne modele biznesowe. […]. Z pomocy prawników polskie MŚP korzystały jedynie w odniesieniu do 1/3 poważnych problemów prawnych. Jest to jednak zróżnicowane w zależności od branży, wielkości i charakterystyki przedsiębiorstwa. Zamiast usług prawniczych często podejmuje się działania nieformalne, pozaprawne lub prywatne”. Autorzy podkreślili, iż istnieją liczne, masowo występujące problemy prawne, które przedsiębiorcy chcą rozwiązywać przy pomocy prawników, lecz nie znajdują na rynku odpowiednich usług.
Coś o RODO…
Badania wykonano między marcem i czerwcem 2018 r. Jako istotną kategorię problemów prawnych wymieniono również zagadnienia związane z zapewnieniem zgodności z RODO, jak wskazano – było to przedmiotem licznych negatywnych komentarzy respondentów. „Przedsiębiorcy napotykali na duży szum informacyjny co do treści nowych obowiązków, napędzany zarówno przez firmy chcące zarobić na szkoleniach, jak i przez przedstawicieli administracji, komunikujących cele zmian w sposób nieprecyzyjny (np. sugerujący, że mimo istnienia prawnej możliwości, kary za naruszenie nowych przepisów nie będą nakładane na przedsiębiorców)”.
Pełna treść raportu dostępna jest tutaj: http://ddp.wpia.uw.edu.pl/wordpress/wp-content/uploads/DDP_raport.pdf.